Việc mua sách giáo khoa và sách tham khảo đang trở thành một gánh nặng tài chính lớn đối với nhiều gia đình, đặc biệt ở vùng nông thôn và vùng sâu, vùng xa. Đây không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là thách thức đối với hệ thống giáo dục khi khả năng tiếp cận tri thức bị hạn chế bởi giá sách ngày càng tăng. Đối với các địa phương như nhà sách kontum, tình trạng này càng trở nên rõ rệt khi mức sống trung bình của người dân còn thấp, khiến việc đầu tư vào sách vở trở thành một bài toán khó.
Thực trạng giá sách hiện nay
Theo thông cáo báo chí của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN), giá sách giáo khoa cho năm học 2024-2025 đã được điều chỉnh giảm. Cụ thể, bộ sách "Kết nối tri thức với cuộc sống" giảm 9,6% và bộ "Chân trời sáng tạo" giảm 11,2% . Dù có sự giảm giá, chi phí mua sách giáo khoa và sách tham khảo vẫn là gánh nặng đối với nhiều gia đình, đặc biệt ở khu vực nông thôn và vùng sâu, vùng xa.
Ảnh hưởng đến học sinh và sinh viên
Chi phí sách vở cao khiến nhiều học sinh, sinh viên phải đối mặt với lựa chọn khó khăn: hoặc mua sách mới với giá cao, hoặc sử dụng sách cũ, thậm chí không có sách để học. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng học tập và khả năng tiếp thu kiến thức. Một số bạn trẻ, do không đủ điều kiện mua sách, đã phải từ bỏ ước mơ học tập của mình .
Chính sách hỗ trợ hiện hành
Nhà nước đã ban hành một số chính sách hỗ trợ tài chính cho học sinh, sinh viên như miễn, giảm học phí và tín dụng giáo dục. Tuy nhiên, việc tiếp cận các chính sách này còn gặp nhiều khó khăn do thủ tục phức tạp và thiếu thông tin. Ngoài ra, mức hỗ trợ hiện tại chưa đủ để trang trải toàn bộ chi phí học tập, bao gồm cả sách vở .
.jpg)
Giải pháp đề xuất
- Tăng cường chính sách hỗ trợ: Nhà nước cần mở rộng đối tượng và mức hỗ trợ tài chính cho học sinh, sinh viên, đặc biệt là những em có hoàn cảnh khó khăn. Điều này bao gồm việc cung cấp học bổng, miễn giảm học phí và hỗ trợ mua sách giáo khoa.
- Khuyến khích sử dụng sách điện tử: Phát triển và phổ biến sách giáo khoa điện tử với chi phí thấp hơn sẽ giúp giảm gánh nặng tài chính cho học sinh, sinh viên. Đồng thời, cần đầu tư hạ tầng công nghệ để đảm bảo mọi học sinh đều có thể tiếp cận.
- Thúc đẩy chương trình trao đổi sách cũ: Tổ chức các chương trình trao đổi, tặng sách cũ giữa các học sinh, sinh viên sẽ giúp tiết kiệm chi phí và tăng cường tinh thần đoàn kết trong cộng đồng.
- Kiểm soát giá sách: Các cơ quan chức năng cần giám sát chặt chẽ việc định giá sách giáo khoa và sách tham khảo, đảm bảo giá cả hợp lý, phù hợp với thu nhập của đa số gia đình.
Rào cản về giá sách đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ hội tiếp cận giáo dục của học sinh và sinh viên Việt Nam. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự chung tay từ Nhà nước, các nhà xuất bản, nhà sách và cộng đồng. Chỉ khi đó, chúng ta mới đảm bảo rằng mọi học sinh, sinh viên đều có cơ hội tiếp cận tri thức một cách công bằng và hiệu quả.